Δεκτή ΣΥΝΕΠΙΜΕΛΕΙΑ, κατόπιν αιτήματος πατέρα, με Προσωρινή Διαταγή

Δεκτό το αίτημα του πατέρα για απαγόρευση αλλαγής του τόπου διαμονής του τέκνου και απόρριψη αιτήματος μητέρας δημοσίου υπαλλήλου για μεταβολή του τόπου διαμονής του 6,5 ετών τέκνου τους

Ιστορικό

Οι διαζευγμένοι γονείς συμφώνησαν εγγράφως προ τριών ετών στα πλαίσια συναινετικού διαζυγίου την ανάθεση της αποκλειστικής επιμέλειας του τέκνου τους στη μητέρα μέχρι και την ενηλικίωσή του και ρύθμισαν το δικαίωμα επικοινωνίας του πατέρα μ’ αυτό.

Με τις αλλαγές που επέφερε στο οικογενειακό δίκαιο ο ν. 4800/2021 παρέχεται  η δυνατότητα στους γονείς εντός προθεσμίας δύο (2) ετών, αρχής γενομένης από 16.09.2021, να μεταρρυθμίσουν με αίτηση προς στο Δικαστήριο τις στο παρελθόν συμφωνίες τους αναφορικά με τη γονική μέριμνα του τέκνου τους και ειδικότερα την επιμέλεια καθώς και την επικοινωνία του μ’ αυτό.

Το δικηγορικό μας γραφείο εκπροσωπώντας τον πατέρα, σε υπόθεση οικογενειακού δικαίου με αντικείμενο την επιμέλεια, επικοινωνία και τον τόπο διαμονής του τέκνου, ανέλαβε τη σύνταξη αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων με αίτημα τη μεταρρύθμιση της αποκλειστικής επιμέλειας τέκνου που ήδη είχε η μητέρα και την ανάθεσή της από κοινού (συνεπιμέλεια) σ’ αυτόν και στη μητέρα, με τόπο διαμονής του τέκνου είτε μόνον την οικία του πατέρα, είτε εναλλασσόμενα τις οικίες των γονέων, άλλως με ισόχρονη κατανομή της αποκλειστικής επιμέλειας και κατ’ επέκταση εναλλασσόμενη διαμονή στην κατοικία ενός εκάστου των γονέων. Παράλληλα, εκπροσώπησε τον πατέρα  στην αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που υπέβαλε η μητέρα εναντίον του, έχουσα ως αίτημα τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου τους σε όμορη Π.Ε. στην οποία θα μετακόμιζε η ίδια η μητέρα. Αμφότεροι οι γονείς υπέβαλαν αίτημα για έκδοση προσωρινής διαταγής επί των ανωτέρω αιτημάτων τους.

Ο Προεδρεύων Δικαστής, αφού σημειωθεί  ότι η συζήτηση της υπόθεσης διήρκησε 1,5 ώρες (!) και η εκδοθείσα Προσωρινή Διαταγή περιέχει πλήρεις αιτιολογίες, δέχθηκε εν μέρει το αίτημα του πατέρα και ΑΝΕΘΕΣΕ μέχρι τη συζήτηση της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων και υπό τον όρο συζήτησης αυτής, τη ΣΥΝΕΠΙΜΕΛΕΙΑ του τέκνου και στους δύο γονείς, ως προς κάθε συναπόφαση για κάθε ζήτημα του τέκνου, εκτός απ’ αυτά που είναι καθαρά τρέχουσας καθημερινής φύσης.

Περαιτέρω, ο Δικαστής, απέρριψε την αίτηση της μητέρας για μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου τους, με την αιτιολογία ότι αφενός η μεταβολή αυτή δεν αποσκοπεί στο βέλτιστο συμφέρον του αλλά έχει έτερα κίνητρα και αφετέρου ότι η τυχόν αποδοχή της μεταβολής με προσωρινή διαταγή θα δημιουργούσε τετελεσμένες καταστάσεις. Ακολούθως, όρισε τόπο διαμονής του τέκνου, την κατοικία του πατέρα, και μόνον εφόσον η μητέρα εξεύρει κατοικία στην πόλη που κατοικεί ο πατέρας, τότε ο τόπος διαμονής του τέκνου θα είναι η κατοικία της μητέρας. Επίσης, για την περίπτωση διαμονής της μητέρας στον τόπο διαμονής του πατέρα και ως εκ τούτου ορισμού της οικίας της ως τόπου διαμονής του τέκνου, καθόρισε τις ημέρες που το τέκνο θα διαμένει με τον πατέρα. Τέλος, απαγόρευσε προσωρινά μέχρι τη συζήτηση της αιτήσεως ασφαλιστικών μέτρων και υπό τον όρο συζήτησης, τη μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου, ήτοι από την πόλη στην οποία διαμένει ο πατέρας.

Ιδιαίτερης αξίας αποτελεί η περικοπή εκείνη της αιτιολογίας, κατά την  οποία ο Δικαστής δέχθηκε ότι:  «…..δεν πιθανολογήθηκε από κανένα αποδεικτικό μέσο ειδικός λόγος για άσκηση αποκλειστικής επιμέλειας του τέκνου από τη μητέρα του».  Τούτο διότι, η αιτιολογία αυτή είναι σύμφωνη με τις επιταγές του ν. 4800/2021. Όπως δέχεται η νομολογία των δικαστηρίων μας (ενδεικτικά ΜΠΘες 915/2022, ΜΠΠατρ 73/2022 δημοσίευση Νόμος), με τον εν λόγω νόμο εισάγεται, κατά το πρότυπο των σύγχρονων νομοθεσιών, ο κανόνας ότι η γονική μέριμνα μετά τον χωρισμό των γονέων συνεχίζει να συνασκείται και από τους δύο γονείς, όπως συμβαίνει και κατά τη διάρκεια της έγγαμης συμβίωσης. Τούτο μάλιστα είναι υποχρεωτικό υπό την έννοια ότι εφαρμόζεται αυτομάτως κι εκ του νόμου, ακόμη κι αν δεν συμφωνεί ο ένας γονέας.

Αντιθέτως, παρέκκλιση από τον κανόνα αυτό, οπότε και αποφασίζει το Δικαστήριο (άρθρο 1514 παρ. 2 ΑΚ), γίνεται μόνον αν δεν είναι δυνατή η από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας εξαιτίας συστηματικής και επαναλαμβανόμενης διαφωνίας των γονέων, ιδίως αν ο γονέας αδιαφορεί ή δεν συμπράττει σε αυτήν, ή δεν τηρεί την υπάρχουσα συμφωνία για την άσκηση ή τον τρόπο άσκηση της γονικής μέριμνας ή αν η συμφωνία είναι αντίθετη προς το συμφέρον του τέκνου ή αν η γονική μέριμνα ασκείται αντίθετα προς το συμφέρον του τέκνου, κι αφού οι γονείς έχουν προσφύγει στη διαδικασία της διαμεσολάβησης, εξαιρουμένων των περιπτώσεων ενδοοικογενειακής βίας.

Τονίζεται, ωστόσο, ότι οι γονείς, υπό το νέο νομικό καθεστώς, αν συμφωνούν μπορούν να παρεκκλίνουν (άρθρο 1513 ΑΚ) από τον κανόνα της από κοινού άσκησης της γονικής μέριμνας. Στην περίπτωση αυτή, δεν προσφεύγουν στο δικαστήριο, αλλά με έγγραφο βέβαιης χρονολογίας μπορούν να ρυθμίζουν διαφορετικά την κατανομή της γονικής μέριμνας, ιδίως να αναθέτουν την άσκησή της σε έναν απ’ αυτούς, να καθορίζουν τον τόπο διαμονής του τέκνου τους, με τον γονέα που θα διαμένει, καθώς και τον τρόπο επικοινωνίας του με τον άλλο γονέα, σύμφωνα με το άρθρο 1514 παρ. 1 εδ. α΄ ΑΚ.

Συμφωνία των γονέων απαιτείται και μάλιστα έγγραφη για την μεταβολή του τόπου διαμονής του τέκνου τους, σε αντίθεση με την προϊσχύσασα διάταξη, όπου ήταν αρκετή και η προφορική συμφωνία. Σε περίπτωση μη συμφωνίας, ο γονέας οφείλει να προσφύγει στο δικαστήριο για την έκδοση δικαστικής απόφασης, ενώ τυχόν μονομερής ενέργειά του θα συνιστά κακή άσκηση της γονικής μέριμνας. Σκοπός είναι η μη αποξένωση του γονέα που ασκεί το δικαίωμα επικοινωνίας, καθώς η σημαντική μετακίνηση του τέκνου είναι πρόδηλο ότι θα επηρεάσει ουσιωδώς το δικαίωμά του.

Είναι εμφανές ότι οι αλλαγές που επέφερε ο ν. 4800/2021, ο οποίος αποσκοπεί στην εξυπηρέτηση του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου διά της ενεργού παρουσίας και των δύο γονέων κατά την ανατροφή του και την εκπλήρωση της ευθύνης τους έναντι αυτού, άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στη νομολογία των δικαστηρίων της χώρας. Η μετάβαση από το μοντέλο της αποκλειστικής επιμέλειας του τέκνου σε εκείνο της από κοινού άσκησής της είναι πλέον γεγονός.

Η νομοθέτηση έγινε. Η δικαιοσύνη εφαρμόζει. Πλέον, η επόμενη ημέρα ανήκει στους γονείς, οι οποίοι οφείλουν να επιδείξουν υπευθυνότητα, σωφροσύνη και συνεργασία προς το σκοπό υλοποίησης του βέλτιστου συμφέροντος του τέκνου τους.