Ενοχικό δίκαιο – Παρακαταθήκη – Ειρηνοδικείο Θάσου 5/2020
Ο ενάγων ζήτησε αποζημίωση λόγω καταστροφής κινητών πραγμάτων που δόθηκαν προς φύλαξη άνευ αμοιβής (παρακαταθήκη). Ο εναγόμενος εκπροσωπούμενος από το γραφείο μας, απέδειξε ότι τα κινητά που καταστράφηκαν ήταν δικά του, δηλαδή τα είχε κατά το παρελθόν αποκτήσει κατά κυριότητα λόγω δωρεάς από τον ενάγοντα. Το Δικαστήριο δέχθηκε τον ισχυρισμό μας και απέρριψε την αγωγή.
Ακολουθεί απόσπασμα του νομικού σκέλους της απόφασης
«… Κατά το άρθρο 822 του ΑΚ: «Με τη σύμβαση παρακαταθήκης ο θεματοφύλακας παραλαμβάνει από άλλον κινητό πράγμα για να το φυλάει με την υποχρέωση να το αποδώσει όταν του ζητηθεί. Αμοιβή μπορεί να απαιτηθεί μόνο όταν συμφωνήθηκε ή συνάγεται από τις περιστάσεις». Κατά δε το άρθρο 823 του αυτού Κώδικος: «Ο θεματοφύλακας οφείλει να καταβάλει την επιμέλεια που καταβάλει στις δικές του υποθέσεις. Αν όμως οφείλεται αμοιβή για την φύλαξη, ευθύνεται για κάθε πταίσμα». Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι με τη σύμβαση παρακαταθήκης ο θεματοφύλακας παραλαμβάνει από τον παρακαταθέτη κινητό πράγμα με την υποχρέωση φυλάξεως και αποδόσεως αυτού όταν του ζητηθεί. Η σύμβαση αυτή καταρτίζεται με την παράδοση του πράγματος (re) και είναι κατά κανόνα άτυπη, μπορεί δε να καταρτισθεί και με μόνη τη συμφωνία πριν από την παράδοση του πράγματος, σύμφωνα με την αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων (άρθρ. 361 ΑΚ), ρητώς, αλλά και σιωπηρώς, όταν η συμφωνία για φύλαξη του πράγματος συνάγεται από τις τρέχουσες περιστάσεις (ΑΠ 886/1990). Όταν για τη φύλαξη του πράγματος οφείλεται αμοιβή, τότε ο θεματοφύλακας ευθύνεται για κάθε πταίσμα, δηλαδή για δόλο ή αμέλεια, η οποία (αμέλεια) υπάρχει όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια του μετρίως συνετού κοινωνικού ανθρώπου στον κύκλο της επαγγελματικής του δραστηριότητας. Διαφορετικά ο θεματοφύλακας ευθύνεται πάντοτε για βαριά αμέλεια και για ελαφρά αμέλεια μέχρι το βαθμό, πέραν του οποίου και για τις δικές του υποθέσεις δεν επιδεικνύει επιμέλεια. Για να απαλλαγεί από την ευθύνη του, επί αδυναμίας παροχής, ο θεματοφύλακας πρέπει να αποδείξει ότι η αδυναμία οφείλεται σε γεγονός για το οποίο δεν έχει ευθύνη αυτός ή τα πρόσωπα, για το πταίσμα των οποίων ευθύνεται όπως για δικό του πταίσμα, κατά τις προαναφερόμενες διαβαθμίσεις. Ο παρακαταθέτης μπορεί να απαιτήσει την απόδοση του πράγματος και σε περίπτωση αδυναμίας αυτούσιας αποδόσεως τούτου αποζημίωση είτε με ευθεία αγωγή από τη σύμβαση παρακαταθήκης, είτε με τις διατάξεις περί αδικοπραξίας αν συντρέχουν οι προς τούτο προϋποθέσεις διότι επέρχεται αλλοίωση του αντικειμένου της ενοχής και η αρχική του υποχρέωση προς εκπλήρωση της παροχής μετατρέπεται σε δευτερογενή υποχρέωση αποζημιώσεως, η οποία, εκτός των άλλων, περιλαμβάνει την αξία του πράγματος καθώς και κάθε άλλη ζημία που ενδεχομένως υπέστη (ΑΠ647/2017 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ)..».