Αστικό Δίκαιο

Οι νομικές πληροφορίες των δικαστικών αποφάσεων παρατίθενται για λόγους επιστημονικού ενδιαφέροντος των επισκεπτών της ιστοσελίδας. Αφορούν νομικά ζητήματα που έχουν απασχολήσει τα δικαστήρια. Διευκρινίζεται ότι δεν αποτελούν νομική καθοδήγηση και δεν υποκαθιστούν την παροχή νομικών υπηρεσιών που παρέχει το γραφείο μας.
Δικηγορικό Γραφείο Καβάλα > Νομολογία  > Αστικό Δίκαιο  > Οικογενειακό Δίκαιο – Δικαστική Συμπαράσταση – Μονομελές Πρωτοδικείο Καβάλας 267/2021

Οικογενειακό Δίκαιο – Δικαστική Συμπαράσταση – Μονομελές Πρωτοδικείο Καβάλας 267/2021

Ηαπόφαση αντιμετωπίζει ενδιαφέροντα ζητήματα δικαστικής συμπαράστασης, όπως τροπή μερικής επικουρικής συμπαράστασης, που είχε τεθεί με προηγούμενη δικαστική απόφαση, σε πλήρη στερητική, αντικατάσταση μελών του εποπτικού συμβουλίου, κύρια παρέμβαση και ενεργητική νομιμοποίηση. Το δικηγορικό μας γραφείο εκπροσώπησε τη δικαστική συμπαραστάτρια, μητέρα του συμπαραστατούμενου. Στη δίκη παρενέβη ασκώντας κύρια παρέμβαση η σύζυγος του συμπαραστατούμενου, αιτούμενη να αντικατασταθεί η δικαστική συμπαραστάτρια και να διοριστεί στη θέση της η ίδια, άλλως να διοριστεί μέλος του εποπτικού συμβουλίου. Το δικαστήριο δέχθηκε τα αιτήματα της δικαστικής συμπαραστάτριας, όπως εισήχθησαν αυτεπαγγέλτως με Πράξη της Προέδρου Πρωτοδικών, απορρίπτοντας την κύρια παρέμβαση της συζύγου του συμπαραστατούμενου.

ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΤΟΥ ΝΟΜΙΚΟΥ ΣΚΕΛΟΥΣ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ:

Α. Κατά την ορθότερη εκδοχή, ως προς το έργο και τη λειτουργία του εποπτικού συμβουλίου, ελλείψει ειδικότερης ρύθμισης στο κεφάλαιο της δικαστικής συμπαράστασης, πρέπει να γίνει δεκτή η αναλογική εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν το εποπτικό συμβούλιο και την επιτροπεία ανηλίκων ( Α. Γεωργιάδη σε Αστικό Κώδικα Α. Γεωργιάδη-Μ. Σταθόπουλου, τ. VIII, ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ, άρθρα 1505-1694, έκδοση 2003, σελ. 768). Ειδικότερα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 1639 εδ. Α΄ ΑΚ, η θητεία των μελών του εποπτικού συμβουλίου διαρκεί όσο διαρκεί η επιτροπεία και λήγει για τους ίδιους λόγους που λήγει και η θητεία του επιτρόπου, ενώ κατά το εδάφιο β΄ της ίδιας διάταξης, τα μέλη του εποπτικού συμβουλίου παύονται από το Δικαστήριο και αντικαθίστανται, όταν συντρέχει σπουδαίος λόγος. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1639 εδ. Β΄, 1642 εδ. Β΄, 1651 και 1682 εδ. Α΄ΑΚ προκύπτει ότι ως προς το ζήτημα της παύσης ή αντικατάστασης του δικαστικού συμπαραστάτη και των μελών του εποπτικού συμβουλίου, ελλείψει ειδικής ρύθμισης στο κεφάλαιο περί δικαστικής συμπαράστασης, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις για την επιτροπεία ανηλίκων. Επομένως, σε εναρμόνιση προς τη γενική αντίληψη του αποκλεισμού της επέμβασης στη δίκη για την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση τρίτων προσώπων, προς αποτροπή αντιδικιών μεταξύ αυτών και διαβουλεύσεων για την τύχη του πάσχοντος, το δικαίωμα υποβολής αίτησης παύσης των μελών του εποπτικού συμβουλίου περιορίζεται μόνο στο δικαστικό συμπαραστάτη  (άρθρο 1642 εδαφ. Β΄ΑΚ) και στο Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως (άρθρο 1651 σε συνδ. Με 1639 ΑΚ), πέραν δε από τα περιοριστικώς αναφερόμενα στο νόμο κατά τα ως άνω πρόσωπο, κανένα άλλο δε νομιμοποιείται σε υποβολή αίτησης για την παύση και αντικατάσταση των μελών του εποπτικού συμβουλίου. Επομένως, στην άνω περίπτωση αντικατάστασης μέλους του εποπτικού συμβουλίου, η υπόθεση εισάγεται στο Δικαστήριο είτε με αίτηση του νομιμοποιούμενου προσώπου είτε αυτεπαγγέλτως, με πράξη του αρμόδιου Δικαστή, κατά το άρθρο 747 παρ. 4 ΚΠολΔ (ΑΠ1103/2005 ΝοΒ 2006.193, ΕφΑθ 2089/2011, Δ/νη 2011.1439, ΕφΑθ 816/2009, ΕφΑΔ 2010.56, ΕφΑθ 3995/2006, ΕλλΔνη 48.570, Α. Κουτσουράδης, Προστατευτικοί θεσμοί του Αστικού Δικαίου, εκδ. 2002 σελ. 98,153, Αρβανιτάκης σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ άρθρ. 801 αρ. 2). Επιπλέον, σύμφωνα με το άρθρο 1677 ΑΚ, το δικαστήριο μπορεί να τροποποιεί και αυτεπάγγελτα το είδος και την έκταση της δικαστικής συμπαράστασης. Εξάλλου, “διάδικοι” στην εκούσια δικαιοδοσία νοούνται τα “μετέχοντα πρόσωπα”, στα οποία περιλαμβάνονται όλα τα πρόσωπα που ενδιαφέρονται για την υπό έκδοση απόφαση, εφόσον όμως αποτελούν υποκείμενα της διεξαγόμενης διαδικασίας (“τυπικώς μετέχοντες”). Έτσι την ιδιότητα του “διαδίκου” την αποκτούν τα ενδιαφερόμενα αυτά πρόσωπα, εφόσον: α) υποβάλουν αίτηση, κατ’ άρθρο 747 ΚΠολΔ, για την εκδίκαση ορισμένης υπόθεσης της εκούσιας δικαιοδοσίας, β) διαταχθεί η κλήτευσή τους από το Δικαστήριο, είτε κατά τον προσδιορισμό της δικασίμου (άρθρπο 748 παρ. 3 ΚΠολΔ), είτε μεταγενέστερα, γ) προσεπικαλούνται από το διάδικο ή αυτεπαγγέλτως από το Δικαστήριο (άρθρο 753 ΚΠολΔ), ακόμη κι αν δεν παρέμβουν στη δίκη, δ) ασκούν κύρια ή πρόσθετη παρέμβαση (άρθρο 752 ΚΠολΔ), ε) ασκούν τριτανακοπή (άρθρο 773 ΚΠολΔ, πρβλ. ΑΠ41/2003 ΝοΒ 2003.1619, ΑΠ1305/1994 ΕλλΔνη 1996.683, Εφ.Θεσ 292/2009 Αρμ 2010.382, ΕφΔωδ 61/2006 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ),            στ) ο Εισαγγελέας Πρωτοδικών (άρθρο 750 ΚΠολΔ), ανεξαρτήτως αν κλητεύθηκε ή όχι στη δίκη. Αντίθετα, δεν είναι διάδικοι, αλλά τρίτοι, εκείνοι κατά των οποίων απευθύνθηκε (και επιδόθηκε) η αίτηση, χωρίς τούτο να επιβάλλεται από το νόμο ή να διαταχθεί από το Δικαστήριο, ακόμη και αν παραστούν στη συζήτηση. Τα πρόσωπα αυτά, ως τρίτοι, εφόσον δικαιολογούν έννομο συμφέρον, δικαιούνται να παρέμβουν , οπότε καθίστανται διάδικοι (ΑΠ 1305/1994 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).

Β. Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 80, 747, 748 και 752 ΚΠολΔ, συνάγεται ότι και κατά την διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας, είναι δυνατή η άσκηση παρέμβασης (κύριας ή πρόσθετης), εφόσον βέβαια συντρέχει, η κατά το άρθρο 68 ΚΠολΔ, διαδικαστική προϋπόθεση της ύπαρξης εννόμου συμφέροντος στο πρόσωπο του παρεμβαίνοντος. Περαιτέρω, από τη διάταξη του άρθρου 803 παρ. 2 ΚΠολΔ σε συνδυασμό και με τη διάταξη του άρθρου 1667 παρ. 1 ΑΚ, προκύπτει ότι στη δίκη για την υποβολή προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση ή τον διορισμό δικαστικού συμπαραστάτη, παρέμβαση τόσο στην κύρια όσο και στην πρόσθετη μπορούν να ασκήσουν μόνο τα πρόσωπα που νομιμοποιούνται να ζητήσουν την υποβολή του προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση, δηλαδή ο σύζυγος του πάσχοντος, εφόσον υπάρχει έγγαμη συμβίωση, οι γονείς ή τα τέκνα αυτού ή ο εισαγγελέας. Επιπρόσθετα, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1639 εδ. Β΄, 1642 εδ. Β΄, 1651 και 1682 εδ. Α΄ ΑΚ προκύπτει ότι ως προς το ζήτημα της παύσης ή αντικατάστασης του δικαστικού συμπαραστάτη και των μελών του εποπτικού συμβουλίου, ελλείψει ειδικής ρύθμισης στο κεφάλαιο περί δικαστικής συμπαράστασης, εφαρμόζονται αναλογικά οι διατάξεις για την επιτροπεία ανηλίκων. Επομένως, σε εναρμόνιση προς τη γενική αντίληψη του αποκλεισμού της επέμβασης στη δίκη για την υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση τρίτων προσώπων, προς αποτροπή αντιδικιών μεταξύ αυτών και διαβουλεύσεων για την τύχη του πάσχοντος, το δικαίωμα υποβολής αίτησης παύσης των μελών του δικαστικού συμπαραστάτη περιορίζεται μόνο στο εποπτικό συμβούλιο, ως όργανο, μη δυνάμενο να ασκηθεί από τα επί μέρους μέλη του, ούτε από συγγενείς του συμπαραστατούμενου, και στο Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, ενώ το δικαίωμα υποβολής αίτησης παύσης των μελών του εποπτικού συμβουλίου περιορίζεται μόνο στο δικαστικό συμπαραστάτη (άρθρο 1642  εδ. Β΄ΑΚ) και στο δικαστήριο αυτεπαγγέλτως (άρθρο 1651 σε συνδ. Με 1639 ΑΚ), πέραν δε από τα περιοριστικώς αναφερόμενα στο νόμο κατά τα ως άνω πρόσωπα, κανένα άλλο δεν νομιμοποιείται σε υποβολή αίτησης για την παύση και αντικατάσταση του δικαστικού συμπαραστάτη ή των μελών του εποπτικού συμβουλίου, και κατ’ επέκταση, ουδείς άλλος νομιμοποιείται να ασκήσει παρέμβαση πρόσθετη ή κύρια (ΑΠ 1103/2005 ΝοΒ 2006.193, ΕφΑθ2089/2011, Δνη 2011.1439, ΕφΠατρ 378/2008 ΑΧΑΝΟΜ 2009.210 βλ. Και Β. Μπρακατσούλας, Εκούσια Δικαιοδοσία, εκδ. 2014, κεφ. 32ο, παρ. 4.β.2 σελ. 592, παρ. 7.δ και παρ. 8.δ.4.2, Α. Κουτσουράδης, Προστατευτικοί θεσμοί του Αστικού Δικαίου, έκδ. 2002, σελ. 98,153, Αρβανιτάκης σε Κεραμέα/Κονδύλη/Νίκα, Ερμηνεία ΚΠολΔ άρθρ. 801 αρ. 2 και άρθρ. 803, σελ. 1579, πλαγιαρ. 4, Μιχ. Μαργαρίτης, ό.α., άρ. 803, σελ. 372, πλαγιαρ. 5).,άρ.803,σελ.372,πλαγιαρ.5).